Kamerhoek met rariteiten, Jan van der Heyden (1712)
Jan van der Heyden was een schilder, glasschilder, tekenaar en prentkunstenaar uit de Nederlandse barok. Van der Heyden was een van de eerste Nederlandse schilders die zich specialiseerde in stadsgezichten en werd een van de belangrijkste architectuurschilders van de Gouden Eeuw. Hij schilderde een aantal stillevens in het begin en aan het eind van zijn carrière.
De Bijbel op de voorgrond ligt open bij de beroemde regel uit Prediker: IJdelheid der ijdelheden, alles is ijdelheid. Alsof een strenge lector met een stok in de hand uitleg geeft, lijkt het boek ons de boodschap op te dringen: alle aardse kennis en schoonheid zijn zinloos, want uiteindelijk komt de dood en verdwijnt alles wat de mens heeft vergaard.
Van der Heyden schilderde dit samenvattende meesterwerk op vijfenzeventigjarige leeftijd, het jaar waarin hij stierf, en het concept is duidelijk verbonden met het gevoel dat het einde nadert. Hoewel hij het misschien ijdel vond, gaf hij toch een laatste blijk van de virtuoze vaardigheid die zijn naam sindsdien voor de vergetelheid heeft behoed.
