Geschiedenis van Ilpenstein
Volckert Overlander, burgemeester en schepen van de stad Amsterdam, verkreeg de heerlijkheid van Purmerland en Ilpendam in 1618. Hij liet in 1622 het kasteel Ilpenstein bouwen op een oude, in het begin van de Tachtigjarige Oorlog opgeworpen, schans. Door de torens en de slotgracht leek het op een burcht, maar het was in feite meer een herenhuis dan een verdedigbaar kasteel. Een der kasteelheren is bekend gebleven: Frans Banninck Cocq, heer van Purmerland en Ilpendam, die als kapitein van de Amsterdamse schutterij door Rembrandt op zijn Nachtwacht werd vereeuwigd. Na het overlijden van Banning Cocq in 1655 (en zijn weduwe in 1678) kwam het kasteel in handen van het Amsterdamse regentengeslacht De Graeff.
In 1662 waren op de bruiloft van Pieter de Graeff en Jacoba Bicker op Ilpenstein de dichter Gerard Brandt en raadspensionaris Johan de Witt aanwezig.[1] Joost van den Vondel bezong dit huwelijk met het gedicht Ter bruiloft van den weledelen heer Peter de Graef, Jongkheer van Zuitpolsbroek en de weledele mejoffer Jakoba Bikker,[2] terwijl zijn collega Jan Vos dit huwelijk met een ander vers bezong, Huwelyk van den Eed. Heer Pieter de Graaf, Iongheer van Zuidt-Polsbroek, En Mejuffer Jakoba Bikker.[3]
De laatste bewoners van slot Ilpenstein waren Christina Elisabeth de Graeff (†1872) en haar man Jacob Gerrit van Garderen (†1856). Enkele bewoners werden begraven in de grafkelders van de Hervormde kerk van Ilpendam. Het kasteel werd in 1872 verkoc
