Vermeer modal

Over de zes vermiste werken

De Nederlandse schilder Johannes Vermeer staat bekend om zijn vele portretten, landschapsschilderijen en de huiselijke taferelen. Grote, bekende schilderijen zijn dan ook ‘Het Meisje met de parel’, ‘Gezicht op Delft’ en ‘De Liefdesbrief’. Dat de schilderijen van Vermeer vandaag de dag nog steeds geliefd zijn bij groot publiek is niet zonder reden.

  1. Het Melkmeisje - Vermeer Schilderij (HQ)

De grootste Vermeer expositie ooit

Vermeer wist als geen ander om te gaan met diverse, vernieuwende perspectieven, het in beweging en tot leven brengen van zijn onderwerpen en de schilderijen te verrijken met scherptediepte technieken. Om het levenswerk van de 17 eeuwse meester te vieren komen dit voorjaar 36 werken van Vermeer samen in een exclusieve tentoonstelling. De tentoonstelling vormt met dit aantal werken de grootste Vermeer expositie ooit. Ondanks de grote set aan werken is de Vermeer-collectie incompleet. Zes werken van Johannes Vermeer zijn namelijk verdwenen, ontdek met ons deze zes vermiste schilderijen.

Een Heer van Stand die zijn Handen Wast

"Daer een Seigneur zijn handen wast, in een doorsiende kamer, met beelden, kunstig en raer van dito." luidt de beschrijving voor het vermiste schilderij. In de veilinglijst uit 1696 staat ‘Een heer van stand die zijn handen wast’ genoteerd. Door het woord, ‘doorsiende kamer’, kunnen we interpreteren dat het schilderij vanuit het perspectief van de kijker geschilderd is. Hierdoor heb je als kijker van het schilderij het gevoel stiekem mee te kijken naar een alledaagse handeling van een man met status, ook wel de Seigneur genoemd. De status van de man moet afgelezen kunnen worden door de andere mensen die om hem heen staan. Dit kan bijvoorbeeld een bod of meid zijn die de man assisteren met het wassen van zijn handen.

  1. Het straatje, Johannes Vermeer

Het Tweede Straatje

Één van de bekendste schilderijen over Delft is natuurlijk ‘Het Straatje’. Uit een veilinglijst uit 1696 blijkt dat ‘Het Straatje’ niet het enige geschilderde straatbeeld van Vermeer is. Eén van de zes vermiste schilderijen is: ‘Het Tweede Straatje’. Deze wordt kort beschreven met: ‘een gezicht van enige huizen’. Volgens de beschrijving zou het ‘Tweede Straatje’ dus meerdere huizen afbeelden, maar ook moeten er verschillende mensen op de voorgrond staan, waardoor zijn bekende scherpte en diepte technieken goed naar voren komen. Daarnaast zou Vermeer zijn gebruik van de juiste verhoudingen en het spelen met licht naar voren hebben gebracht in het vermiste werk.

  1. Diana en haar nimfen, Johannes Vermeer

Venus, Jupiter en Mercurius

Vermeer staat voornamelijk bekend om zijn huiselijke taferelen en portretten, maar naast deze meesterwerken heeft Vermeer ook ten minste twee mythologische werken gemaakt. Naast 'Diana en haar Nimfen' heeft Vermeer ook 'Venus, Jupiter, Mercurius' gemaakt, het tweede, tot dusver bekende, mythologische schilderij van Vermeer dat al honderden jaren vermist is. Het verdwenen schilderij wordt genoemd in de 18e-eeuwse boedelinventaris van Vermeer. Het mythologische werk beeldt de klagende Venus, de godin van de schoonheid, af. Ze klaagt bij oppergod Jupiter en bij Mercurius, de boodschapper van Jupiter. Venus zou jaloers zijn op Psyche, het mensenmeisje dat alle aandacht trekt door haar schoonheid. Venus wil dat Jupiter hier iets aan doet. Liefde, jaloezie en bedrog vormen hier het mythologische meesterwerk van Vermeer.

  1. Het concert, Vermeer - ca. 1665

Het Concert

Het 17e-eeuwse schilderij 'Het Concert' is het enige vermiste doek waarvan ook daadwerkelijk een afbeelding bestaat. Het schilderij werd in 1990 samen met een aantal andere meesterwerken gestolen uit het Isabella Stewart Gardner Museum in de Verenigde Staten. Sinds de roof is het schilderij nooit meer teruggevonden. 'Het Concert' toont een muziekuitvoering in een huiselijk tafereel en is een van de weinige Vermeers met een ensemble van meer dan twee personages als onderwerp. Het schilderij brengt de toeschouwer door de kunstige doorkijk en het zachte, indringende licht dichter bij het muzikale trio: de zangeres, de luitspeler en de dame aan het klavecimbel, een snaarinstrument dat met toetsen bespeeld wordt.

  1. De Drie Maria's bij het Graf, van Eck

De drie Maria's aan het graf van Christus

‘Een graft besoeckende van der Meer’ wordt in het nalatenschap van een kunsthandelaar uit 1657 genoemd. Het gaat hier om het grootste missende werk van Johannes Vermeer ‘De drie Maria’s aan het graf van Christus’. Op het missende doek is het verhaal afgebeeld van de drie Maria’s die het graf van Jezus bezoeken. Na afloop van de Paasochtend ontdekken de vrouwen dat het graf leeg is. In de 17e-eeuw was het Bijbelse verhaal een interessant en intrigerend onderwerp voor de schilders. We zien het verhaal van de ‘Drie Maria’s aan het graf van Christus’ ook terug in de schilderijen van de bekende Belgische broers Van Eyck.

  1. Johannes Vermeer. De Schilderkunst

Het zelfportret

Het schilderij 'Het Zelfportret' van Vermeer werd in de veiling van 1696 benoemd en beschreven met de zin "t Portrait van Vermeer in een Kamer met verscheyde bywerk." Het woord 'bywerk', vertaald naar het huidige Nederlands als 'benodigdheden', verwijst naar de schildersbenodigdheden van Vermeer. In zijn zelfportret zouden attributen als penselen, een ezel en een kleurenpalet van verf voorkomen, of zelfs een persoon die bezig is als onderwerp wordt afgebeeld. 'Het Portret' van Vermeer is één van de meest gezochte kunstwerken uit zijn vermiste serie. Waar de meeste schilders graag een beeld van zichzelf maken, is er van Vermeer nog geen enkel zelfportret gevonden. Zo blijft de Delftse Johannes Vermeer, een van de beroemdste schilders ooit, nog altijd anoniem.